Wrocław

Archikatedra Św. Jana Chrzciciela

prospekt

Instrument został wybudowany w latach 1911-1913 w Hali Stulecia (Ludowej) we Wrocławiu przez firmę Sauer z Frankfurtu nad Odrą. Posiadał on 200 (po 1937 rozbudowano do 222) rejestrów (16.706 piszczałek) rozdzielonych na 5 manuałów i pedał. W ówczesnym czasie były to największe organy na świecie. Koncert inauguracyjny wykonał autor dyspozycji prof. Karl Straube z Lipska. Zagrał on m.in. utwór napisany specjalnie na te organy przez Maxa Regera - Inrodukcję, Passacalię i Fugę e-moll op. 127. Cała prezentacja instrumentu trwała pięć dni.

Organy w Hali Stulecia - zdjęcie archiwalne

W czasie wojny Hala Ludowa nie ucierpiała prawie w ogóle (były powybijane szyby w oknach), więc można sądzić, iż także organy zachowały się w całości. Jednak w czasach powojennych Hala ze względu na swą wielkość była obiektem odsuniętym na dalszy plan jeśli chodzi o zabezpieczenie, remont, odbudowę. Drzwi do budynku stały otworem, każdy kto chciał mógł do niej wejść. Właśnie w tamtym czasie organy ucierpiały najbardziej. Prawdopodobne jest iż do dewastacji instrumentu przyczynili się nawet mistrzowie, budowniczowie organów wynosząc z hali piszczałki. Można tak sądzić, ponieważ zniknęło wtedy 50 głosów językowych a jak wiadomo tym rejestrem laik się nie zajmuje.

W latach 1950-1952 firma Biernacki zmontowała organy w Archikatedrze Wrocławskiej uzupełniając ubytki w dyspozycji piszczałkami z wrocławskiego kościoła im. Gustava Adolfa. Do czasów dzisiejszych przetrwał w całości stół gry (przygotowany pod 222 rejestry), który jest nadal używany.

Obecnie organy są instrumentem o 150 głosach (14 językowych, 17 mikstur, 13.207 piszczałek) rozdzielonych na pięć manuałów i pedał o elektro-pneumatycznej trakturze gry i registracji. Organy Archikatedry św. Jana Chrzciciela są największymi organami w Polsce i jednymi z największych na świecie. Poniżej przedstawiona jest dyspozycja instrumentu według Orlińskiego.

stół gry