Gdów

Kościół Narodzenia NMP (Sanktuarium Matki Bożej Gdowskiej)

prospekt

Pierwszy kościół parafialny w Gdowie wzmiankowany był w latach: 1325-1327. Z tego okresu zachowała się gotycka partia obecnej świątyni. W epoce nowożytnej budowla była dwukrotnie rozbudowywana (przed 1826 rokiem i w latach: 1864-1865). W latach: 1994-1996 do korpusu nawy głównej dobudowano dwie nawy boczne. Na skutek wymienionych  przekształceń kościół zatracił znamiona stylowe.

Główną nawę świątyni zamyka rokokowy chór muzyczny z drugiej połowy XVIII wieku, wsparty na czterech kolumnach. Pierwotnie mieścił się na nim pozytyw z 1795 roku, dzieło nieznanego organmistrza, ufundowany przez Jana i Macieja Lubomirskich. Herb tegoż rodu oraz figury świętych: Jana Apostoła i Macieja, będących patronami fundatorów, znalazły się w zwieńczeniu wieżyczek prospektowych.

W latach siedemdziesiątych XX wieku wspomniany instrument został całkowicie przebudowany przez Stanisława Wilewskiego z Nockowej. W rezultacie powstały wówczas nowe, osiemnastogłosowe organy o trakturze pneumatycznej, zachowane do chwili obecnej. Przekształceniu uległ wówczas także prospekt organowy. Nowa fasada została umieszczona na podwyższeniu wspartym na dwóch słupach. Składa się ona z tandetnego rzędu piszczałek, przed które wysunięty został relikt dawnego pozytywu w postaci rokokowego prospektu z końca XVIII stulecia. Dodane wtórnie boczne piszczałki frontowe „ozdobione” zostały drewnianymi, poziomymi pasami, w które wkomponowano elementy dekoracji snycerskiej przeniesione z parapetu chóru muzycznego (!). Trudno obecnie ustalić, czy w istniejącym instrumencie zachowały się jakiekolwiek pozostałości dawnego pozytywu (odliczając wspomniany prospekt).

Prospekt dawnego pozytywu rokokowy, architektoniczny, jednosekcyjny, pięcioosiowy, częściowo przerobiony przez usunięcie cokołu i zmianę kompozycji. Złożony z trzech wieżyczek przedzielonych płaskimi, prostokątnymi segmentami. Wieżyczka centralna, zarysowana półkolistym ryzalitem, wyższa od wieżyczek bocznych występujących kątowo. Wieżyczki i segmenty wewnętrzne wzbogacone rzeźbionymi kotarkami i zwieńczone odcinkami belkowania. W zwieńczeniu wieżyczki środkowej herb rodu Lubomirskich. Wieżyczki boczne zwieńczone pełnoplastycznymi figurami świętych: Jana Apostoła i Macieja. Prospekt flankowany rzeźbionymi uszakami. Prospekt polichromowany. Detal snycerski złocony.

Stół gry wolnostojący. Wiatrownice stożkowe. Dmuchawa elektryczna.

Skala organów – 2 manuały: C-a³; pedał: C-f¹.

stół gry