»English   »Mapa serwisu   »Kontakt
organy.art.pl » Instrumenty » Pomorskie » Gdańsk »

Gdańsk

Bazylika Archikatedralna Św. Trójcy w Gdańsku-Oliwie (wielkie organy)

Głosy Klawiatury Traktura gry Traktura rejestrów
94 5+P elektro-pneumatyczna elektro-pneumatyczna
Prospekt

Wielkie organy oliwskie powstały za sprawą opata Jacka Rybińskiego. W 1758 roku przybył do Oliwy Jan Wulff z Ornety. Jemu to opat zlecił przebudowę małych organów. Wnuk organmistrza Johanna Georga dokonał tego w 22 tygodnie - powstały organy 14 głosowe. Zadowolony z efektow pracy Wulffa, opat wysyła go na 3 letnia podroz do Niemiec i Holandii, by ten kształcił się u najwybitniejszych organmistrzów.

W 1763 roku Jan Wulff wraca do Oliwy, wstępuje do zakonu Cystersów i przyjmuje imię Michał. Rozpoczyna również budowę wielkich organów. Pomagało mu w niej wielu mnichów. Prace trwały 25 lat. W 1788 roku gotowy instrument podsiadał 83 rejestry (5100 piszczałek), trakturę gry i rejestrów mechaniczną. W latach 1791-1793 gdański organmistrz Fryderyk Rudolf Dalitz przeniósł kontuar na bok chóru i przekonstruował trakturę organów. Pierwszy generalny remont organy przeszły w latach 1863-1865, wtedy to organmistrz Kaldschmidt skonstruował nowy kontuar, trakturę i wiatrownice oraz powiększył organy o jeden głos.

Największych zmian dokonano podczas renowacji oragnów w latach 1934-1935. Gdański organmistrz Józef Goebl powiększył organy (101 głosów - wraz z małymi organami), zmienił trakturę na elektro-pneumatyczną, wymienił kontuar i podłączył kablem elektrycznym małe organy z wielkimi. Po II wojnie światowej dodano do rejestrów dzwony, a ostatniej renowacji dokonała firma Kamińskich z Warszawy. W latach 1966-1968 sprowadzono nowy pięciomanuałowy stół gry, uzupełniono brakujące gosy w wielkich organach i dobudowano 9 głosowy pozytyw w lewym łuku nawy głównej. Obecnie organy oliwskie to trzy instrumenty posiadające razem 113 głosów (87 - organy wielkie, 17 - organy małe, 9 - pozytyw) i 7876 piszczałek. Organy posiadają również liczne figury aniołów poruszających trąbkami, puzonami, fanfarami i dzwonkami, a także ruchome słonca i gwiazdy.

Kontuar
DYSPOZYCJA ORGANÓW
Manuał I
Seitenpositiv
1. Gedackt 8'
2. Quintade 8'
3. Principal 4'
4. Rohrflöte 4'
5. Octave 2'
6. Superquinte 1 1/3'
7. Sifflöte 1'
8. Scharff IV
9. Musette 8'
Manuał II
Hauptwerk
1. Principal 16'
2. Gedacktpommer 16'
3. Principal 8'
4. Offenflöte 8'
5. Rohrflöte 8'
6. Viola 8'
7. Grossnasat 5 1/3'
8. Octave 4'
9. Blockflöte 4'
10. Gemshorn 4'
11. Quinte 2 2/3'
12. Superoctave 2'
13. Kleinmixtur III-IV
14. Grossmixtur V-VI
15. Scharff IV
16. Bombarde 16'
17. Trompete 8'
18. Clairon 4'

I-II
III-II
IV-II
V-II
Glocken
Manuał III
Oberwerk
1. Nachthorn 16'
2. Italienisch Principal 8'
3. Kupfergedackt 8'
4. Violflöte 8'
5. Octave 4'
6. Flachflöte 4'
7. Quinte 2 2/3'
8. Principal 2'
9. Terz 1 3/5'
10. Gemsquinte 1 1/3'
11. Sedecima 1'
12. Tertian II
13. Mixtura III-V
14. Quintcymbel III
15. Trichterregal 8'
16. Bärpfeife 8'
17. Geigendregal 4'

I-III
IV-III
V-III
Glocken
 
Manuał IV
Schwellwerk (w pudle ekspr.)
1. Quintadena 16'
2. Principal 8'
3. Meerflöte 8'
4. Salicional 8'
5. Vox coelestis 8'
6. Principal 4'
7. Traversflöte 4'
8. Zartquinte 2 2/3'
9. Flötenprincipal 2'
10. Terzflöte 1 3/5'
11. Mixtur II-IV
12. Acuta III-IV
13. Rankett 16'
14. Oboe 8'
15. Vox humana 8'

I-IV
V-IV
Glocken
Manuał V
Kronwerk
1. Hornprincipal 8'
2. Gedackt 8'
3. Gambe 8'
4. Octave 4'
5. Flöte 4'
6. Viola 4'
7. Quintflöte 2 2/3'
8. Waldflöte 2'
9. Terzflöte 1 3/5'
10. Septime 1 1/7'
11. Nona 8/9'
12. Principalmixtur III-IV
13. Scharff V
14. Terzcymbel III
15. Dulzian 16'
16. Trompete 8'
17. Krummhorn 8'
18. Schalmei 4'

Tremolo
I-V
Glocken
Pedał

1. Kontraprincipal 32'
2. Principalbass 16'
3. Subbass 16'
4. Violonbass 16'
5. Quintbass 10 2/3'
6. Octavbass 8'
7. Bassflöte 8'
8. Rohrflöte 8'
9. Choralbass 4'
10. Bassflöte 4'
11. Rauschpfeife II
12. Ocarina 1'
13. Mixtur V
14. Kontraposaune 32'
15. Posaune 16'
16. Trompete 8'
17. Clairon 4'

I-P
II-P
III-P
IV-P
V-P
"ENGELKONZERT"

Glöcklein
Cymbelstern
Trompeten
Orgellicht

Pozytyw - z bogato zdobionymi barokowymi piszczałkami
Aniołek
Bogato zdobiona szafa organów wielkich
Stary kontuar
Zdjęcia: Paul Jozwiak http://home.ptd.net/~pjozwiak/organ.html
Zdjęcie pozytywu i starego kontuaru: Michał Markuszewski.
Zdjęcia szczegółów: Adam Czajka
Aktualną dyspozycję nadesłał Jerzy Kukla
25.08.2003
Marcin Brol