organy.art.pl » Instrumenty » Mazowieckie » Warszawa »WarszawaKościół ewangelicko-augsburski Świętej Trójcy
Głosy |
Klawiatury |
Traktura gry |
Traktura rejestrów |
30 |
2+P |
mechaniczna |
mechaniczna |
| prospekt |
Pierwsze organy pochodziły jeszcze z poprzedniego zboru ewangelickiego i tuż po zbudowaniu obecnego kościoła zostały przeniesione do nowego budynku. Zachowane registracje A. Freyera mogą tylko pośrednio świadczyć o dyspozycji tego instrumentu.
Kolejny instrument (pneumatyczny) zbudowała firma E. F. Walcker z Ludwigsburga. Był to duży romantyczny instrument, jeden z najlepszych w ówczesnej Warszawie. Instrument ten funkcjonował w korzystnej dla siebie akustyce, gdyż całe wnętrze kościoła (empory, kopuła) wykonane były z drewna modrzewiowego. Organy stały nad amboną (pion ołtarz - ambona - organy) na wysokości drugiej kondygnacji empor. Niestety kościół wraz z instrumentem Walckera spłonął doszczętnie podczas pożaru kościoła zbombardowanego przez Niemców.
Tuż po odbudowie kościoła (tym razem wnętrze nie posiada już elementów drewnianych, co zwiększyło znacząco pogłos) umieszczono w nim instrument firmy Kuhn z Männerdorfu, dar jednej ze Szwajcarskich parafii:
DYSPOZYCJA POPRZEDNICH ORGANÓW (firmy Kuhn)
|
Manuał I (Hauptwerk)
Principal 8' Bourdon 8' Salicional 8' Octave 4' Rohrflöte 4' Mixtur 2 2/3' 4x |
Manuał II (Oberwerk)
Lieblich Gedeckt 16' Horn-Principal 8' Orchester Flote 8' Gambe 8' Travers-Flote 4' Nasad 2 2/3' Waldflöte 2'
Trompette harmon. 8' Krummhorn 8'
|
Pedał
Subbass 16' Echobass 16' Octavbass 8' Dolcebass 8' |
Instrument służył aż do 1998 roku, kiedy zbudowano nowe organy firmy Gebr. Hillebrand z Iserhagen k. Hannoveru. Organy te są czysto mechaniczne, o 30 rejestrach rozdzielonych między 2 manuały i pedał. Wszystkie piszczałki labialne cięte na ton, zaś piszczałki kryte zalutowane ('zugelötet'). Z wyjątkiem drobnych korekt głównej mikstury labialne piszczałki od czasu budowy aż do dziś nie wymagają strojenia, gdyż trzymają strój co do centa. Instrument nastrojony wg. temperacji Neidhardt III, w której najlepsze tercje posiadają akordy C-dur, F-dur i G-dur. W prospekcie stoi Pryncypał 8' z głównego manuału. Szafa ekspresyjna Oberwerku posiada żaluzje umieszczone na trzech z czterech jej ścian, co przyczynia się do jej bardzo dużej efektywności. Instrument posiada dwa miechy klinowe umieszczone z tyłu szafy.
Firma zadbała o bardzo łatwy i komfortowy dostęp do piszczałek, głosy językowe manuału umieszczone są najbliżej kładek, zaś do ich strojenia nie jest potrzebna pomoc drugiej osoby (można z łatwością pociągnąc za abstrakt tuż pod wiatrownicą a drugą ręką stroić piszczałkę). W instrumencie Hillebrand pozostawił dwa narzędzia do strojenia języków - większe do języków pedału i mniejsze do języków manuału. Są one dobrze wyważone tak, że nie potrzeba dokładać ciężaru, raczej należy powstrzymywać ciężar narzędzia. Do języków pedału dostać się można po zdjęciu klap z tyłu szafy organowej. Ustawione są one tak, że najbliżej strojącego znajduje się Trompet 4', dalej Trompet 8', jeszcze dalej Puzon 16'. Ustawienie bardzo logiczne, gdyż najwrażliwszy na zmiany głos znajduje się najbliżej strojącego.
Klawisze diatoniczne z kości bawołu, chromatyczne z hebanu. Prosta klawiatura pedałowa. Połączenia uzależnione od siebie tj. przy włączonym połączeniu OW/HW oraz HW/Ped, Oberwerk łączy także do pedału. Ławka organowa z dwiema podkładkami wykonanymi przez Hillebranda, które umożliwiają jej podniesienie na dwie różne wysokości. Dyspozycja organów (numeracja oraz rozmieszczenie registrów zgodne ze stanem faktycznym):
| stół gry |
DYSPOZYCJA ORGANÓW
|
Manuał I (Hauptwerk C-g3)
21. Prinzipal 8'
22. Oktave 4'
23. Oktave 2'
24. Mixtur 4f
25. Trompete 8' (nogi drewniane, rezonatory metalowe)
31. Bordun 16'
32. Rohrflöte 8'
33. Traversflöte 4'
34. Quinte 3'
35. Cornet 5f (od g na oddzielnej ławeczce 'aufgebänkt')
56. OW/HW
|
Manuał II Oberwerk (C-g3)
11. Gambe 8' (brzmi jak pryncypał o nieco węższej menzurze)
12. Quintadena 8'
13. Prinzipal 4'
14. Quinte 1 1/3'
15. Scharff 3f.
16. Dulzian 8' (nogi drewniane, rezonatory metalowe)
41. Gedackt 8'
42. Holzflöte 4'
43. Nasat 3'
44. Waldflöte 2'
45. Terz 1 3/5'
46. Tremulant
|
Pedał
1. Prinzipal 16' (drewniany)
2. Oktave 8'
3. Oktave 4'
4. Posaune 16' (nogi i rezonatory drewniane)
5. Trompete 8' (nogi drewniane, rezonatory metalowe)
6. Trompete 4' (nogi drewniane, rezonatory metalowe)
51. Subbaß 16'
52. Gemshorn 8'
53. Nachthorn 2'
54. HW/Ped
55. OW/Ped
|
Rejestry rozmieszczone po prawej (1-25) i po lewej (31-56) stronie klawiatur.
Oberwerk w szafie ekspresyjnej.
Zdjęcia: Michał Markuszewski
28.07.2005 | Krzysztof Urbaniak |
|