Świdwin

Kościół Matki Bożej Nieustającej Pomocy

W ponad siedemsetletniej historii Kościoła Mariackiego w Świdwinie pojawiło się zapewne wiele instrumentów, lecz z pewnością jednym z najwspanialszych z nich był ponad 30-głosowy instrument o dwóch lub trzech manuałach zbudowany w roku 1882 przez firmę B.Grüneberga ze Szczecina. Według „Verzeichnis der durch B.Grüneberg seit 1854 neu erbauten Orgelwerke” było to 225. dzieło tej firmy. Organy te przetrwały II wojnę światową, jednakże spłonęły razem z kościołem w 1945 roku, najprawdopodobniej wskutek podpalenia. W kilka lat później kościół odbudowano zaś spalony instrument zastąpiono innym, 8-głosowym, sprowadzonym z kościoła filialnego w miejscowości Krosino. Instrument ten powstał również w roku 1882 jako 231. dzieło B.Grüneberga. Ciekawostką jest, iż według w/w „Verzeichnis…” organy te zostały zbudowane na zamówienie południowoafrykańskiej kolonii niemieckiej „Anhalt-Schmidt” – dlaczego się tam nie znalazły?

Organy obsługuje traktura mechaniczna oraz dwie wiatrownie: klapowo-zasuwowa dla manuału oraz stożkowa dla pedału. Piszczałki prospektowe grające: sekcje boczne – Principal 8’, środkowa – Octave 4’. Tremolo uruchamiane pneumatycznie.

Mniej więcej w latach 70. XX wieku w organach zamontowana została dmuchawa. Wcześniej kalikowano ręcznie. Dmuchawa tłoczy powietrze do konduktu między miechem a wiatrownią manuału, co jest przyczyną nieodpowiedniego ciśnienia w organach. Przy montażu dmuchawy miech z dwufałdowego przerobiono na jednofałdowy: wycięto ramę środkową i zmontowano skrzydła dolnej fałdy z płytą wierzchnią. Usunięta została jednocześnie dźwignia i połączenia tłoków; w chwili obecnej kalikowanie nie jest możliwe. Dźwignia oraz wycięte części miecha leżą na strychu. Usunięto również "Calcantenglocke" (dzwonek kalikanta), po czym do zwolnionego przez to manubrium zamontowano tremolo pneumatyczne. Przez jakiś czas strojeniem organów zajmował się p. Antoni Wydrzycki (ojciec znanego piosenkarza Czesława Niemena).

Ogólny stan organów dość dobry. Spore ślady obecności drewnojadów (kołatki). Podłączenie dmuchawy nie daje należytego ciśnienia w organach – organy grają bardzo cicho. Dlatego też potrzebny jest remont: ogólna konserwacja, wymiana dmuchawy i podłączenie jej w inny sposób, wytępienie drewnojadów, zmiana intonacji oraz strojenie.