»English   »Mapa serwisu   »Kontakt
organy.art.pl » Instrumenty » Śląskie » Pilica »

Pilica

Kościół Najświętszego Imienia Jezus (OO. Franciszkanów-Reformatów)

Głosy Klawiatury Traktura gry Traktura rejestrów
9 1+P pneumatyczna pneumatyczna
Prospekt

Kościół w Pilicy-Brzezinach, znany również jako Sanktuarium Matki Bożej Śnieżnej, sąsiaduje z klasztorem Braci Mniejszych Franciszkanów, określanych popularnie mianem Reformatów. Świątynia wzniesiona została w latach 1743-1746 jako obiekt barokowy, podporządkowany jednak idei franciszkańskiego ubóstwa. W statutach reformackich z 1643 roku odnotowano stanowczy zakaz wprowadzania organów do kościołów klasztornych. Nieposłuszeństwo względem tego rozporządzenia mogło być sankcjonowane karą ekskomuniki.

Pomimo wspomnianego zakazu, już w 1746 roku zakonnicy piliccy przyjęli pozytyw ofiarowany im przez Jana Dębińskiego, burgrabiego zamku krakowskiego. Był to instrument pokojowy, dysponujący jednym manuałem bez klawiatury nożnej. W 1852 roku zbudowano w kościele nowe, ośmiogłosowe organy. Czterdzieści lat później (w 1892 roku) instrument ten wyposażony został w nowy miech cylindrowy. Był to zapewne miech zaopatrzony w tłok o przekroju cylindrycznym. Chór muzyczny wraz z organami odnowiono w 1900 roku dzięki staraniom o. Apolinarego Szlenka.

Istniejący obecnie instrument zbudowała firma Wacława Biernackiego z Krakowa. Poświęcenie tychże organów, sprawionych z inicjatywy o. Feliksa Wójcika, miało miejsce w dniu 23 grudnia 1945 roku. Omawiany obiekt składa się z dwóch szaf rozmieszczonych symetrycznie po bokach dwojga okien witrażowych na osi kościoła. W lewej szafie znajdują się piszczałki sekcji pedału, natomiast w prawej – zespół brzmieniowy manuału. Kontuar usytuowany jest centralnie na chórze muzycznym, pomiędzy szafami organowymi. Plastikowe okładziny diatonicznych klawiszy manuałowych zdają się być nieoryginalne, podobnie jak tabliczka na włączniku Tremola. Dekoracja prospektu organowego jest częściowo uszkodzona. Strojenie instrumentu przeprowadzono na początku obecnego stulecia.

Prospekt organowy neobarokowy, architektoniczny, jednosekcyjny, dwuczłonowy, wklęsło-wypukły. Każdy z członów stojący na płaskim cokole ożywionym płycinami, pięcioosiowy, złożony z trzech półkoliście zarysowanych wieżyczek przedzielonych wklęsło-wypukłymi polami piszczałkowymi. Wysokość wieżyczek i pól opadająca w kierunku bocznych ścian kościoła. Wieżyczki ujęte lizenami osadzonymi na wspornikach. Wszystkie pola piszczałkowe zamknięte od góry ażurowymi kotarkami o motywach roślinnych i zwieńczone odcinkami gzymsowania. Ponad wieżyczkami pełnoplastyczne rzeźby muzykujących aniołów. Prospekt malowany na kolor ciemnobrązowy. Detal snycerski złocony. Rzeźba figuralna malowana.

Piszczałki prospektowe w najwyższych wieżyczkach – nieme; w pozostałych wieżyczkach i polach: lewa szafa – głos Oktawbas 8’, prawa szafa – głosy: Pryncypał 8’ i Oktawa 4’.

Stół gry wolno stojący. Wiatrownice stożkowe. Miech pływakowy. Dmuchawa elektryczna.

Skala organów – manuał: C-gis3 (dźwięk a3 nieczynny we wszystkich głosach); pedał: C-f1.

Stół gry
DYSPOZYCJA ORGANÓW
Manuał
1. Pryncyp. 8'
2. Bourdon 8'
3. Salicet 8'
4. Flet 8'
5. Oktawa 4'
6. Flet 4'
7. Mixtura 3 ch.
Pedał
1. Subbas 16'
2. Oktawb. 8'
Połączenia: Man-Ped, Superokt. Man.
Urządzenie dodatkowe: Tremolo.
Stałe kombinacje: P, F.
Miech
Opracowanie opisu, fotografie: Bartłomiej Kopff, Piotr Matoga.

Bibliografia:
o. Henryk Błażkiewicz OFM, "Franciszkanie w Pilicy - 1745-1995", Instytut Wydawniczy Księży Misjonarzy "Nasza Przeszłość", Kraków 1995, s. 28, 30, 52, 55.

08.06.2010
Bartłomiej Kopff