organy.art.pl » Instrumenty » Świętokrzyskie » Opatowiec »OpatowiecKościół św. Jakuba
Głosy |
Klawiatury |
Traktura gry |
Traktura rejestrów |
14 |
2+P |
pneumatyczna |
pneumatyczna |
| Prospekt |
Obecny kościół parafialny w Opatowcu został zbudowany przed 1470 r. Do XIX w. był własnością dominikanów.
Organy, z których do dziś zachował się późnomanierystyczny, pięciosiowy prospekt sekcji głównej z dodanymi wtórnie aneksami, będącymi reliktami pierwotnego pozytywu przedniego, zbudowane zostały ok. 1670 r. W tymże roku z Opatowca do Gidel (gdzie znajduje się również klasztor dominikanów) wezwano organmistrza Tomasza, który rozpoczął tam budowę nowego instrumentu. Był on też zapewne twórcą organów w Opatowcu. Instrument był przebudowywany w XVIII w. W 1825 r. na chórze w nawie głównej umieszczono pozytyw sprzed 1821 r., przeniesiony z Kaplicy Różańcowej, gdyż wielkie organy nie nadawały się do użytku z powodu złego stanu technicznego. W 1847 r. przeprowadzono remont tego pozytywu. Z inwentarza z tego roku pochodzi informacja, że organy miały 14 głosów i dwa miechy. W 1853 r. zostały wyremontowane, a pozytyw zwrócono do kaplicy na nowo zbudowany chór muzyczny (dziś już nieistniejący). W 1888 r. napisano o organach następująco: Organ wielki na Kościele o 12 głosach i dwóch miechach zwyczajnych. Niegdyś ten Organ posiadał pozytywek i głosy pedałowe ale dziś już nie istnieją.
Między 1892 a 1895 r. nowy instrument o trakturze mechanicznej i wiatrownicach stożkowych zbudował Jan Szymański z Warszawy, lokując go w zachowanej szafie organowej. Zapewne wtedy usunięto z balustrady chóru dwudzielny pozytyw, jego człony umieszczając po bokach szafy organowej.
W 1978 r. organy przebudował Stanisław Wilewski z Nockowej. W ramach tych prac wykonano nowy miech i stół gry oraz zmieniono trakturę na pneumatyczną. Oryginalny kontuar Szymańskiego został prawdopodobnie przekazany do kościoła w Beszowej.
Obecnie organy pozostają nieczynne od ok. 20 lat. Stół gry został odłączony, a klawiatura pedałowa zdemontowana.
DYSPOZYCJA ORGANÓW
|
Manuał I
1. Gemschorn 8'
2. Salicet 8'
3. Aeolina 8'
4. Gamba 8'
5. Princypał 8'
6. Oktawa 4'
|
Manuał II
1. Flet 4'
2. Bordon 8'
3. Fugara 4'
4. Pikolo 2'
5. Mixtura 3-ch
|
Pedał
1. Subbas 16'
2. Fletbas 8'
3. Oktawbas 8'
|
Połączenia: Kop. Ped I, Kop. Ped II, Kop II-I, Super II-I, Subo II-I, Super I
Urządzenia dodatkowe: crescendo, tremolo
Registry zbiorowe: Piano, Forte, Tutti
Zdjęcie: Marek Sztorc
Wiktor Łyjak, Organy w archidiakonacie warszawskim w XVII wieku - mity i fakty, [w:] Mazowsze 2002, s. 136-137
Piotr Rosiński, Zabytkowe organy w województwie kieleckim, Warszawa-Kraków 1992, s. 222-223
04.09.2010 | Paweł Pasternak |
|