»English   »Mapa serwisu   »Kontakt
organy.art.pl » Instrumenty » Świętokrzyskie » Opatowiec »

Opatowiec

Kościół św. Jakuba

Głosy Klawiatury Traktura gry Traktura rejestrów
14 2+P pneumatyczna pneumatyczna
Prospekt

Obecny kościół parafialny w Opatowcu został zbudowany przed 1470 r. Do XIX w. był własnością dominikanów.

Organy, z których do dziś zachował się późnomanierystyczny, pięciosiowy prospekt sekcji głównej z dodanymi wtórnie aneksami, będącymi reliktami pierwotnego pozytywu przedniego, zbudowane zostały ok. 1670 r. W tymże roku z Opatowca do Gidel (gdzie znajduje się również klasztor dominikanów) wezwano organmistrza Tomasza, który rozpoczął tam budowę nowego instrumentu. Był on też zapewne twórcą organów w Opatowcu. Instrument był przebudowywany w XVIII w. W 1825 r. na chórze w nawie głównej umieszczono pozytyw sprzed 1821 r., przeniesiony z Kaplicy Różańcowej, gdyż wielkie organy nie nadawały się do użytku z powodu złego stanu technicznego. W 1847 r. przeprowadzono remont tego pozytywu. Z inwentarza z tego roku pochodzi informacja, że organy miały 14 głosów i dwa miechy. W 1853 r. zostały wyremontowane, a pozytyw zwrócono do kaplicy na nowo zbudowany chór muzyczny (dziś już nieistniejący). W 1888 r. napisano o organach następująco: Organ wielki na Kościele o 12 głosach i dwóch miechach zwyczajnych. Niegdyś ten Organ posiadał pozytywek i głosy pedałowe ale dziś już nie istnieją.

Między 1892 a 1895 r. nowy instrument o trakturze mechanicznej i wiatrownicach stożkowych zbudował Jan Szymański z Warszawy, lokując go w zachowanej szafie organowej. Zapewne wtedy usunięto z balustrady chóru dwudzielny pozytyw, jego człony umieszczając po bokach szafy organowej.

W 1978 r. organy przebudował Stanisław Wilewski z Nockowej. W ramach tych prac wykonano nowy miech i stół gry oraz zmieniono trakturę na pneumatyczną. Oryginalny kontuar Szymańskiego został prawdopodobnie przekazany do kościoła w Beszowej.

Obecnie organy pozostają nieczynne od ok. 20 lat. Stół gry został odłączony, a klawiatura pedałowa zdemontowana.

DYSPOZYCJA ORGANÓW
Manuał I
1. Gemschorn 8'
2. Salicet 8'
3. Aeolina 8'
4. Gamba 8'
5. Princypał 8'
6. Oktawa 4'
Manuał II
1. Flet 4'
2. Bordon 8'
3. Fugara 4'
4. Pikolo 2'
5. Mixtura 3-ch
Pedał
1. Subbas 16'
2. Fletbas 8'
3. Oktawbas 8'
Połączenia: Kop. Ped I, Kop. Ped II, Kop II-I, Super II-I, Subo II-I, Super I
Urządzenia dodatkowe: crescendo, tremolo
Registry zbiorowe: Piano, Forte, Tutti
Zdjęcie: Marek Sztorc

Wiktor Łyjak, Organy w archidiakonacie warszawskim w XVII wieku - mity i fakty, [w:] Mazowsze 2002, s. 136-137
Piotr Rosiński, Zabytkowe organy w województwie kieleckim, Warszawa-Kraków 1992, s. 222-223

04.09.2010
Paweł Pasternak