Maszewo

Kościół Matki Bożej Częstochowskiej

Organy zbudowane przez B. Grüneberga ze Szczecina w 1868 roku.

Instrument został usytuowany na emporze drewnianej nad wejściem do kościoła. Szerokość szafy organowej wynosi 450 cm, głębokość - 340 cm, wysokość - 630 cm. 

1. Prospekt

Prospekt szafowy z trzema płaszczyznami wieżyczkowymi, w których stoją grające piszczałki z głosów: Principal 8' oraz Octave 4'. Piszczałki prospektowe zostały wykonane z blachy cynkowej. Są zaopatrzone w baczki i bródki - drewniane (kompletne), w niektórych piszczałkach brakuje stroików.

2. Traktura gry - mechaniczna

Instrument ma dwa manuały i klawiaturę nożną o trakturze gry mechanicznej. Klawiatura została wbudowana w szafę instrumentu. Zachowana jest w stanie dobrym. Grający siedzi tyłem do nawy kościoła. Każdy manuał ma 54 klawisze (C-f'''). Czarne klawisze zostały wykonane z drewna hebanowego, białe mają okleiny z kości słoniowej, Częstotliwość a' - 435 Hz.

Nad klawiaturą manuału widnieje tabliczka określająca numer instrumentu, rok i nazwisko budowniczego oraz miejsce wykonania - NR 112 B. Grüneberg Stettin 1868. Obok tabliczki znajdują się dwa manubria włączające głosy umieszczone na dodatkowej wiatrownicy: z lewej Aeoline 8' i z prawej Voxcele 8'. Głosy te włączane są pneumatycznie podobnie jak tremolo, zostały dobudowane w okresie późniejszym i połączone rurkami z tworzywa sztucznego z wiatrownicą manuału II.

Klawiatura pedału liczy 27 klawiszy C-d'. Klawiatura pedału zachowana w stanie dobrym. Nieznaczne ślady po butach organistów świadczą że sekcja głosów pedału  nie była nadużywana w ciągu dziesięcioleci. Wszystkie abstrakty, wałki skrętne, kątowniki i inne urządzenia mechaniczne w instrumencie zachowane są w stanie bardzo dobrym.

3. Traktura registratury

Po obu stronach klawiatury znajdują się toczone manubria z porcelanowymi tabliczkami i napisami oznaczającymi sekcje (H- Hauptwerk, O- Oberwerk, P-Pedal) Tabliczki są kompletne, niektóe wymagają renowacji napisów.

4. Rozmieszczenie głosów:

a. Sekcja manuału I - Hauptwerk

Piszczałki zostały rozmieszczone z podziałem na lewą stronę C i prawą Cis. W prospekcie stoi Principal 8' - środkowa wieżyczka dźwięki C, Cis, D, Dis, E, F, Fis, G, Gis. Połączone są metalowymi konduktami z wiatrownicą. Pozostałe piszczałki Principal 8' i Octave 4' stoją za prospektem na wiatrownicy i są zrobione ze stopu cyny i ołowiu. Centralnie za prospektem stoi Bordun 16', za Bordun 16' stoi Siffloete 1', piszczałki cynowo ołowiane i cynkowe, głębiej Hohlfloete 8'  (część piszczałek drewniana, reszta cynowo-ołowiana), głębiej usytuowany Flauto amabile 4' - piszczałki wykonane ze stopu cyny i ołowiu, dalej Octave 2' (piszczałki wykonane z blachy cynkowej), głębiej Quinte 2 2/3' z blachy cynkowej. Następnie usytuowano głos Mixtur 4 fach, repetujący co oktawę o oktawę (brak 8 piszczałek), wykonany ze stopu cyny.

b. Sekcja Manuału II - Obwerwerk

Sekcja manuału II została usytuowana na podwyższeniu. Od sekcji Hauptwerk oddziela ją kładka, na którą zamontowano małą wiatrownicę z dwoma delikatnie brzmiącymi głosami : Aeoline 8' i Voxcele 8'. Głosy te zostały dobudowane w późniejszym okresie i połączone za pomocą konduktów z tworzywa z wiatrownicą manuału II. Za Aeoline 8' i Voxcele 8' na zasadniczej wiatrownicy stoją kolejno:

- Flageolet 2' - wykonany ze stopu cyny

- Viola d'amour 4' - wykonany ze stopu cyny

- Liebl. Gedackt 8'- piszczałki drewniane, część wykonane ze stopu cyny

- Geig. Principal 8' - piszczałki drewniane, część wykonana ze stopu cyny

- Salicional 8'- piszczałki drewniane, część ze stopu cyny

c. Sekcja pedału 

W sekcji pedału znajduje się pięć głosów ustawionych na wiatrownicy stożkowej. Piszczałki tej sekcji za wyjątkiem czterech piszczałek Octave 4' są kompletne. Wszystkie wymagają konserwacji. Ustawienie głosów tej sekcji wygląda następująco:

- Octave 4' - wszystkie piszczałki wykonane z blachy cynkowej

- Gedacktbass 8' - piszczałki drewniane

- Octavbass 8' - piszczałki drewniane

- Violonbass 16' - piszczałki drewniane, głos kompletny, brak stroików

- Subbass 16' - piszczałki drewniane

5. Wiatrownice

W instrumencie zastosowano dwa rodzaje wiatrownic: klapowo-zasuwową dla sekcji manuału I i II oraz stożkową dla sekcji pedału. Stan zachowania - dobry.

6. Miechy, dmuchawa

Zastosowano cztery miechy skrzyniowe. Na wieży przy miechach usytuowana mechanizm do kalikowania dla dwóch osób. Dmuchawa firmy Vaco.

Aktualnie trwają usilne starania o odrestaurowanie instrumentu, instrument stoi nieużywany ze względu na zacinanie traktury oraz mocne rozstrojenie. Stan nie pozwala na używanie go w trakcie liturgii.