Sieradz

Kościół św. Stanisława Biskupa i Męczennika (SS. Urszulanek Serca Jezusa Konającego)

Prospekt

Budowa gotyckiego kościoła ukończona została w 1260 r. Pierwotnie świątynia ta wraz z przylegającym doń klasztorem należała do dominikanów. Po powstaniu styczniowym, w 1864 r. rząd carski skasował zakon, a ostatni z sieradzkich dominikanów zmarł w 1885 r. Od 1922 r. konwent jest w posiadaniu Zgromadzenia SS. Urszulanek Serca Jezusa Konającego, które pieczę nad nim przejęło z inicjatywy swej założycielki, św. Urszuli Ledóchowskiej, patronki Sieradza.

W oparciu o książkę Jerzego Gołosa pt. Polskie organy i muzyka organowa można wymienić następujące fakty związane z historią miejscowego instrumentarium:

• 1628 r. – naprawa istniejących już organów przez S. Stauba, organmistrza z Węger;
• 1638 r. – budowa nowego instrumentu wykonanego przez Walentego Gorckiego za kwotę 1.500 zł.;
• 1647 r. – przebudowa organów;
• 1663 r. – prace organmistrza Wojciecha (Libowicza?): naprawa instrumentu kościelnego i budowa pozytywu w chórze zakonnym za kwotę 300 zł. z fundacji Anny Petroneli z Gembic.

Pod koniec XVII w. pożar zniszczył świątynię tak dalece, że runęły jej sklepienia. Można śmiało przypuszczać, że destrukcji uległy wówczas organy. Kościół został odbudowany w stylu barokowym na początku XVIII w. Z tego również okresu pochodzi prospekt organowy, który obecnie stanowi centralną część fasady instrumentu zbudowanego w 1937 r. przez firmę Stefana Truszczyńskiego z Włocławka, a ufundowanego przez Stanisławę Horkową. Wspomniany barokowy prospekt jest reliktem nieznanych bliżej organów, zniszczonych po kasacie zakonu dominikanów, a więc pod koniec XIX w. Po bokach tegoż zabytkowego prospektu oraz w jego tle znajdują się niearchitektoniczne segmenty piszczałek dodane podczas budowy obecnego instrumentu. Całość flankowana jest ażurowymi uszakami o regencyjnej ornamentyce. Przypuszczalnie zostały one wtórnie przeniesione z boków dawnego prospektu. Na cokole szafy organowej widnieje metalowa tabliczka pamiątkowa z inskrypcją, której treść odnosi się do okoliczności powstania organów:

ROKU PAŃSKIEGO 1937

W piętnastym roku panowania Jego Świętobliwości Papieża Piusa XI za rządów Jego Ekscelencji Księdza Karola Radońskiego Biskupa diecezji Włocławskiej za czasów Ignacego Mościckiego Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej w roku Złotego Jubileuszu ślubów zakonnych Przewielebnej Matki Urszuli Ledóchowskiej założycielki Zgromadzenia Sióstr Urszulanek SJK w kościele klasztornym pod wezwaniem Świętego Stanisława Biskupa i Męczennika ~ Ksiądz Prałat Walery Pogorzelski Proboszcz Parafii sieradzkiej dokonał poświęcenia siedemnasto-głosowych organów wykonanych na miejsce dawnych zniszczonych przez obcych najeźdźców po kasacie Ojców Dominikanów ~ Organy ufundowała Pani Stanisława Horkowa na uczczenie pamięci zmarłych rodziców ś. p. Antoniego i Anieli Kolasińskich staraniem Przełożonej klasztoru Siostry Antoniny Tyszkiewicz.

~ Laudate Dominum ~ Laudate eum in tympano et choro ~

Psalm 150 – 14

Zabytkowy prospekt organowy architektoniczny, barokowy, jednosekcyjny, pięcioosiowy, o trzech wieżach zwieńczonych odcinkami belkowania i przedzielonych prostokątnymi polami piszczałkowymi. Wieża centralna zarysowana półkolistym ryzalitem, wieże boczne występujące kątowo. W zwieńczeniu wież pełnoplastyczne figury: król Dawid z harfą (wieża centralna), anioł śpiewający (wieża lewa) i anioł grający na skrzypcach (wieża prawa). Dekoracja snycerska złożona z ażurowych kotarek o motywach liści akantu.

Stół gry wolnostojący. Miech pływakowy. Dmuchawa elektryczna.

Skala organów – 2 manuały: C-a³; pedał: C-f¹.

Stół gry