organy.art.pl » Instrumenty » Małopolskie » Kraków »KrakówBazylika Najświętszego Serca Pana Jezusa (OO. Jezuitów)
| Głosy |
Klawiatury |
Traktura gry |
Traktura rejestrów |
| 47 |
3+P |
elektryczna |
elektryczna |
 | | Prospekt |
Monumentalna Bazylika, wzniesiona w latach: 1909-1921 według projektu Franciszka Mączyńskiego, stanowi wybitne dzieło polskiej architektury XX wieku, łączące w sobie elementy neostylowe z modernistyczną koncepcją budowli sakralnej. Pierwotne organy zbudowane zostały przez firmę Rieger (opus 2317). Zostały one przywiezione do Krakowa w maju 1928 roku, natomiast ich montaż w świątyni trwał dwa tygodnie. Oryginalnie był to 33-głosowy, romantyczny instrument o trzech manuałach i pedale, wyposażony w trakturę pneumatyczną oraz wiatrownice stożkowe. Poświęcenie nowopowstałych organów nastąpiło w dniu 10 czerwca 1928 roku. Pierwotna dyspozycja organów, odtworzona na podstawie analizy piszczałek i wiatrownic, przedstawiała się następująco:
PIERWOTNA DYSPOZYCJA ORGANÓW
| |
Manual I
Bordun 16'
Prinzipal 8'
Fugara 8'
Salicjonal 8'
Konzertflöte 8'
Doppelgedackt 8'
Octave 4'
Rohrflöte 4'
Mixtur 4fach 2 2/3'
Trompete 8'
|
Manual II
Flauto prinzipale 8'
Flauto amabilis 8'
Viola di gamba 8'
Vox angelica 8' (?)
Octave 4'
Zartflöte 4'
Cornett 3-4fach 4'
Oboe 8'
|
Manual III
Geigenprinzipal 8'
Flauto harmonique 8'
Aeolina 8'
Vox coelestis 8'
Gemshorn 4'
Traversflöte 4'
Piccolo 2'
Quintflöte 2 2/3'
Vox humana 8'
|
Pedal
Contrabass 16'
Violonbass 16'
Subbass 16'
Octavbass 8'
Cello 8'
Posaune 16'
|
Połączenia: II-I, Super II-I, Sub II-I, III-I, Super III-I, Sub III-I, Super II, III-II, Super III-II, Sub III-II, Super III, I-P, II-P, III-P.
Instrument z pewnością ucierpiał częściowo podczas II wojny światowej, jednak w kwietniu 1947 roku firma Rieger dokonała jego naprawy. W listopadzie 1956 firma Wacława Biernackiego ukończyła przebudowę organów. Prace te prowadzone były pod nadzorem prof. Józefa Chwedczuka. Rozszerzono wówczas dyspozycję o 12 głosów, wymieniono trakturę pneumatyczną na system elektropneumatyczny oraz podwyższono strój. Ponadto, w związku ze zmianami w ilości i nazewnictwie głosów, wymieniono włączniki rejestrowe w kontuarze. Przypuszczalnie podczas tychże prac usunięto ze stołu gry tabliczkę firmy Rieger wraz z numerem opusowym.
DYSPOZYCJA ORGANÓW PO PRZEBUDOWIE WACŁAWA BIERNACKIEGO
| |
Manuał I
Bourdon 16’
Pryncypał 8’
Salicet 8’
Fugara 8’
Koncert-flet 8’
Gedekt 8’
Oktawa 4’
Rurflet 4’
Róg nocny 4’
Kwinta 2 2/3’
Super-oktawa 2’
Mixtura 4 ch.
Trompet 8'
|
Manuał II
Pryncypał fletowy 8’
Holflet 8’
Kwintaton 8’
Gemshorn 8’
Bachflet 4’
Oktawa 4’
Oktawa 2’
Sifflet 1 1/3’
Sesquialtera 2 ch.
Kornet 3 ch.
Obój 8’
|
Manuał III
Pryncypał skrzypcowy 8’
Flet 8’
Aeolina 8’
Vox coelestis 8’
Flet harmonijny 8’
Praestant 4’
Trawersflet 4’
Nasard 2 2/3’
Pikolo 2’
Tercja 1 3/5’
Flageolet 1’
Cymbel 3 ch.
Vox humana 8’
|
Pedał
Kontrabas 16’
Violonbas 16’
Subbas 16’
Oktawbas 8’
Cello 8’
Chorałbas 4’
Mixturbas 3 ch.
Puzon 16’
|
Połączenia: I-P, II-P, III-P, II-I, III-I, III-II, Super M.II, Super M.II-M.I, Super M.III-M.I, Subo M.III-M.II, Subo M.II-M.I, Subo M.III-M.I
Urządzenia dodatkowe: Tremolo M.II, Tremolo M.III, Dzwony; 3 wolne kombinacje, Automat Pedału, Wyłącznik głosów językowych, żaluzja manuału II, żaluzja manuału III, crescendo
Rejestry zbiorowe: Piano, Mezzoforte, Forte Fortissimo, Tutti;
Strojenie instrumentu miało miejsce w marcu 1972 roku. Pomiędzy marcem a październikiem 2007 roku organy poddano remontowi, połączonemu z częściową przebudową. Prace organmistrzowskie prowadził wówczas Michał Klepacki. Odłączono wtedy oryginalny kontuar, zastępując go nowym, współpracujący z elektronicznym systemem pamięci typu Setzer. Ponadto zmieniono dyspozycję (również pod kątem nazewnictwa), rozszerzając ją ostatecznie do 47 głosów.
 | | Kontuar |
DYSPOZYCJA ORGANÓW
|
Manuał I
Bourdon 16’
Principal 8’
Doppel-gedakt 8’
Conzert-flöte 8’
Fugara 8’
Quintaton 8’
Octave 4’
Gedackt- flöte 4’
Quinte 2 2/3’
Super-octave 2’
Mixtur 4 fach.
Fagott 16’
Trompete 8’
|
Manuał II
Flauto-principale 8’
Gedeckt 8’
Portunal- flöte 8’
Salicional 8’
Principal 4’
Rohrflöte 4’
Flageolett 2’
Flautino 1’
Cornet 3-4 fach.
Mixtur 3 fach.
Clarinette 8’
|
Manuał III
Geigen-principal 8’
Flöte-harmonique 8’
Aeoline 8’
Vox coelestis 8’
Gemshorn 4’
Trawers- flöte 4’
Quintflöte 2 2/3’
Piccolo 2’
Terzflöte 1 3/5’
Mixtur 3 fach.
Oboe 8’
Vox humana 8’
Clairon 4’
|
Pedał
Kontrabass 16’
Subbass 16’
Violonbass 16’
Quintbass 10 2/3’
Octavbass 8’
Bassflöte 8’
Cello 8’
Octave 4’
Posaune 16’
Trompete 8’
|
Połączenia: I-P, II-P, III-P, II-I, III-I, III-II, Sub II-I, Super II-I, Sub III-I, Super III-I, Sub III-II, Super III-II;
Urządzenia dodatkowe: Tremolo II, Tremolo III, Dzwony;
Automat Pedału, Wyłącznik głosów językowych, Tutti, elektroniczny system pamięci (Setzer), wyłącznik połączeń, żaluzja II i III manuału, crescendo
 | | Wnętrze instrumentu |
 | | Stary kontuar |
Uzupełnienie informacji w opisie oraz zdjęcie kontuaru i wnętrza instrumentu: Piotr Matoga
Pozostałe zdjęcia: Michał Markuszewski
08.09.2003 | Michał Klepacki SJ |
|