organy.art.pl » Instrumenty » Małopolskie » Kraków »KrakówKościół Niepokalanego Poczęcia NMP (Szpital Uniwersytecki im. św. Łazarza)
Głosy |
Klawiatury |
Traktura gry |
Traktura rejestrów |
8 |
1+P |
mechaniczna |
mechaniczna |
| Prospekt |
Barokowy kościół, wzniesiony w latach: 1634-1683, sąsiadował pierwotnie z klasztorem karmelitów bosych, jednakże od 1787 roku w zabudowaniach poklasztornych mieści się szpital im. św. Łazarza.
Wewnątrz świątyni znajdują się organy zbudowane w 1854 roku przez krakowskiego organmistrza Antoniego Sapalskiego. Instrument ten bywa mylnie datowany na XVII lub XVIII wiek. W XX stuleciu poczyniono daleko idące zmiany w dyspozycji, przez co organy zatraciły swój oryginalny charakter.
DYSPOZYCJA ORGANÓW W 1983 R.
Manuał
Pryncypał 8’ Octava 4’ Flet maior 8’ Piccolo 2’ Traversflet 4’ Eola 8’ * |
|
Pedał
Subbass 16’ Octavbas 8’ |
|
*) – głos ustawiony na dodatkowej wiatrownicy (z tyłu szafy organowej).
Jak odnotowano w „karcie ewidencyjnej zabytku”, w 1983 roku instrument pozostawał nieczynny ze względu na niesprawny miech. Ponadto organy wraz z prospektem wymagały zabiegów konserwatorskich. Siedem lat później (w 1990 roku) Jan Jamróg przeprowadził generalny remont instrumentu, a Kazimierz Czepiel opracował jego historię. Zapewne wówczas organy otrzymały obecną dyspozycję, znacznie bardziej odpowiadającą stylistyce instrumentów budowanych przez A. Sapalskiego. Na początku obecnego stulecia odnowiono dekorację snycerską prospektu organowego.
Prospekt organowy neoklasycystyczny (z elementami neobarokowymi), architektoniczny, jednosekcyjny, pięcioosiowy. Osadzony na cokole ożywionym płycinami i zwieńczonym gzymsem. Złożony z podwyższonej osi centralnej flankowanej niższymi segmentami. Poszczególne osie zwieńczone odcinkami belkowania. Prospekt flankowany uszakami. Dekoracja snycerska (kotarki, ornamenty w zwieńczeniu, uszaki) o motywach roślinnych i rocaille. Prospekt polichromowany (gzymsy i elementy belkowania marmoryzowane). Detal snycerski złocony.
Stół gry wbudowany. Wiatrownice klapowo-zasuwowe. Miech magazynowy. Dmuchawa elektryczna.
Skala organów - manuał: C-c3; pedał: C-g.
| Stół gry |
DYSPOZYCJA ORGANÓW
Manuał
Pryncypał 8'
Octava 4'
Flet maior 8'
Quinta 2 2/3'
Flet hohl. 4'
Super octava 2'
|
|
Pedał
Subbass 16'
Pryncypał bass 8'
|
|
Bibliografia:
Ks. Roman Barabasz CM, „Historia kościoła Niepokalanego Poczęcia NMP (św. Łazarza) w Krakowie”, Wydawnictwo Instytutu Teologicznego Księży Misjonarzy, Kraków 1997, s. 14, 26;
Karta ewidencyjna zabytku (opr. Ernest Kubala, 1983 r.);
Bogusław Krasnowolski, „Prace konserwatorskie w Krakowie. Działalność Społecznego Komitetu Odnowy Zabytków Krakowa w latach 1990-1998”, s. 76;
O. Benignus Józef Wanat OCD, „Zakon Karmelitów Bosych w Polsce”, Wydawnictwo OO. Karmelitów Bosych, Kraków 1979, s. 104-109. [updated: 23.01.2007 PG]
|