Olsztyn

Kościół Najświętszego Serca Pana Jezusa

Prospekt

Organy zbudowane zostały w latach 1915 - 1916 przez "Orgelbauanstalt Bruno Goebel, Königsberg i. Pr." jako opus 328 i należą do największych instrumentów tego organmistrza. Mają 44 głosy (w tym 39 realnych, 1 transmisję w III manuale i 4 transmisje do pedału), trakturę pneumatyczną i wiatrownice upustowe, typu membranowo - kieszeniowego z membranami stojącymi i podwójnymi relaisami systemu tłoczącego. Instrument rozmieszczony jest w dwóch pomieszczeniach: manuały I, II oraz pedał znajdują się we wnęce wieżowej nawy środkowej, manuał III usytuowano w emporze nawy bocznej. Kontuar pneumatyczny, systemu tłoczącego, wolnostojący, 3 manuały i pedał, zakres klawiatur: manuały C-g³, pedał C-f¹.

Organy, mimo iż powstały w okresie dominacji tendencji romantycznych, bazujących w zespołach dźwiękowych na rejestrach zasadniczych, dyspozycja skłania się ku tendencjom barokowym przez zastosowanie rejestrów wysokobrzmiących, alikwotowych i mieszanych oraz oktawowych połączeniach międzymanuałowych. Brzmienie organów cechuje się doskonałym dopasowaniem menzur piszczałek do własności akustycznych kościoła, przez co słyszalność jest bardzo dobra w całej przestrzeni, nawet przy dużym wypełnieniu wiernymi. Ewenementem instrumentu jest zastosowanie w połączeniach podwójnej mutacji oktawowej w kopulacji "superoktav" III manuału z I. Włączenie rejestru Superoktavkoppel III z I powoduje włączenie przeniesienia o 1 oktawę w I manuale a dodanie rejestru Super III - podnosi brzmienie o drugą oktawę w górę, pozostawiając poprzednie. W efekcie III manuał na połączenie z I manuałem na 4 oktawach - sub, normal, super I, super II. Instrument jest zachowany w stanie oryginalnym prawie w całości. Do dziś zachowany jest czynny mechanizm nożny kalikowania na wypadek przerwy w dostawie prądu.

W latach powojennych organy były remontowane przez firmę "Biernacki" z Warszawy, w latach siedemdziesiątych przez zakład Truszczyńskiego. Ostatnio w roku 1999 generalny remont zlecono firmie Andrzeja Kowalewskiego z Braniewa, który rozpoczął prace przy III manuale. Ponieważ remont zbyt mocno się przeciągał a organmistrz planował przebudowę instrumentu bez odpowiednich uzgodnień konserwatorskich, dalsze prace zlecono w 2001 roku firmie Adama Nawrota z Wronek przy fachowej konsultacji Mariana Nawrota i nadzorze konserwatorskim mgr Mariana Dorawy. Obecnie prace remontowe dobiegają końca i w 2004 roku planowane jest poświęcenie odrestaurowanego instrumentu. Pozostawiono w stanie oryginalnym dyspozycję i odremontowano kontuar. Trakturę pneumatyczną pozostawiono, uzupełniając mieszki i membrany w wiatrownicach. Klawiatura pedałowa radialna - wymieniona przez firmę Biernacki podczas remontu w latach siedemdziesiątych.