Hel

Kościół OO Franciszkanów

Prospekt

Obecny kościół helski został zbudowany w 1829 roku. Pierwotnie nie było w nim organów. W 1948 roku organmistrz Bronisław Cepka z Popowa koło Wronek zainstalował tu organy przeniesione ze zniszczonego kościoła protestanckiego z bliżej nieokreślonej miejscowości na Pomorzu Zachodnim.

Jest to oryginalny instrument firmy Sauer, zbudowany w 1936 roku. Podczas montażu w kościele helskim okazało się, że piszczałki prospektowe są zbyt długie i nie mieszczą się pod sufitem. Organmistrz Cepka wykorzystał fakt, że najdłuższe piszczałki prospektowe, należące do głosu Prinzipal 8' z I manuału mają dość duży zapas od stroika do wylotu, skrócił nieznacznie część piszczałek, formując zaokrągloną linię wieżyczek, dostosowując do wysokości kościoła. Instrument zmontowano w oryginalnym układzie. Szafa organowa bez cokołu, zawieszona nad emporą chóru, dodatkowo wsparta w przedniej części pod wieżyczkami na 2 drewnianych filarach. Prospekt w stylu nowoczesnym, symetryczny, bez zwieńczenia architektonicznego. Organy są instrumentem o 28 głosach i trakturze czysto elektromagnetycznej, bez przekaźników pneumatycznych. Wiatrownice upustowe typu kieszeniowego z membranami leżącymi.

II manuał w szafie żaluzjowej otwieranej elektromagnetycznie pedałem na kontuarze. Kontuar elektromagnetyczny, wolnostojący, ruchomy, bez osobnego podestu, na metalowych kółkach. Wyróżnia się bardzo małymi rozmiarami. Układ rejestrów czołowo-panoramiczny. Klawiatura pedałowa płaska równoległa. Zakres klawiatur: manuał C-g³, pedał C-d¹. Jeden miech magazynowy z pojedynczą przepustnicą.

Osobliwością organów jest pedałowy Lieblich Posaune 16' mający języczki przelotowe i metalowe rezonatory długości 8' oraz Trompete 8' w I manuale o szerokich rezonatorach i, jak na taki głos, bardzo małych języczkach.

Dyspozycja organów reprezentuje typ charakterystyczny dla okresu "Orgelbewegung". Ograniczone są głosy zasadnicze i smyczkowe na korzyść samodzielnych alikwotów. Intonacja romantyczna. Menzury generalnie średnie i wąskie. Brzmienie organów, mimo dość dużej liczby głosów wysokich robi wrażenie bardzo subtelnego i delikatnego.

W obecnym stanie organy wymagają już generalnego remontu i przeczyszczenia. Wyjątkowo wilgotny klimat Helu powoduje powstawanie korozji na elektromagnesach. W okresie sezonu turystycznego na organach helskich odbywają gościnne recitale.

Kontuar