organy.art.pl » Instrumenty » Małopolskie » Kraków »KrakówKościół Św. Wojciecha
Głosy |
Klawiatury |
Traktura gry |
Traktura rejestrów |
6 |
1 |
mechaniczna |
mechaniczna |
| Prospekt |
Kościół św. Wojciecha, usytuowany w obrębie Rynku Głównego, należy do najstarszych zabytków sakralnych na terenie Krakowa. Pierwotna, romańska świątynia wzniesiona została na początku XII stulecia. W latach: 1611-1618 budowlę przekształcono w stylu barokowym, nadając jej aktualny kształt. Pomimo tejże przebudowy, w architekturze kościoła widoczne są liczne relikty XII-wieczne.
Około 1740 roku wewnątrz świątyni powstał niewielki, mechaniczny pozytyw, będący dziełem nieznanego organmistrza. Instrument ten posiadał jedynie klawiaturę manuałową (bez sekcji pedału) i dysponował kilkoma głosami. W 1945 roku firma Biernacki zbudowała nowe organy wyposażone w manuał i pedał. Zachowano wówczas oryginalny, XVIII-wieczny prospekt, jednak znacznie zmieniono sposób jego ekspozycji, przesuwając cały instrument ze środka na prawy bok chóru muzycznego.
Skala manuału w nowopowstałym instrumencie obejmowała dźwięki: C-f3, natomiast pedału - C-d1.
DYSPOZYCJA ORGANÓW BIERNACKIEGO (1945)
Manuał
Salicet 8' Bourdon 8' Pryncypał 4' Rurflet 2'
Super M
|
|
Pedał
Subbas 16' Cello 8'
M-P
|
|
Tremolo, Tutti
W latach 90. XX wieku miała miejsce rekonstrukcja organów, prowadzona przez Pracownię Konserwacji Zabytków pod nadzorem prof. Jana Jargonia. Wykonano wówczas następujące prace:
- hipotetyczne odtworzenie dyspozycji; - przywrócenie oryginalnej traktury mechanicznej wraz z wiatrownicami klapowo-zasuwowymi; - umieszczenie instrumentu na dawnym miejscu (w centralnym ryzalicie empory muzycznej).
Prospekt architektoniczny, jednosekcyjny, trójosiowy, późnoregencyjny. Składa się z dwóch, wysuniętych ryzalitowo, lekko wypukłych wieżyczek i płaskiego pola środkowego, zamkniętego odwróconym łukiem odcinkowym. Wszystkie części prospektu zwieńczone belkowaniem. Prospekt ozdobiony bogatą dekoracją regencyjną złożoną z motywów liści akantu i wstęg.
Charakterystyka piszczałek w poszczególnych głosach:
Pryncypał 4' - piszczałki metalowe, otwarte, częściowo w prospekcie; Flet minor 4' - piszczałki najniższej oktawy - drewniane kryte, pozostałe - metalowe; Oktawa 2', Kwinta 1 1/3' - piszczałki metalowe, otwarte; Flet major 8' - piszczałki drewniane, kryte.
Kolejność głosów w dyspozycji - oryginalna.
| Stół gry |
DYSPOZYCJA ORGANÓW
Manuał
Pryncypał 4'
Flet minor 4'
Oktawa 2'
Kwinta 1 1/3'
Mixtura 2x
Flet major 8'
|
|
| Instrument przed rekonstrukcją |
Opis prospektu: Michał Kołodziej
Bibliografia:
Agnieszka M. Spiechowicz-Jędrys, „Kościół św. Wojciecha – Kraków-Rynek Główny”, Wydawnictwo Turystyczne, Kraków 2004, s. 14;
„Kościół św. Wojciecha w Krakowie” [folder].
|