Kraków

Kościół Matki Bożej Nieustającej Pomocy (OO. Redemptorystów - Podgórze)

Prospekt

Redemptoryści przybyli do Podgórza na początku XX wieku. W 1903 roku zakonnicy zamieszkali w nowopowstałym klasztorze, a następnie zainicjowali budowę kościoła, który został ukończony w 1906 roku, aczkolwiek prace nad wystrojem wnętrza trwały jeszcze przez wiele lat. Świątynia utrzymana jest w duchu „gotyku nadwiślańskiego” z istotnymi elementami neoromańskimi. Projekt budowli opracował Jan Sas-Zubrzycki.

W 1909 roku na chórze muzycznym zainstalowano organy. Instrument został zbudowany dwa lata wcześniej (w 1907) przez firmę Rudolfa Haase ze Lwowa, o czym informuje treść tabliczki umieszczonej w stole gry. Montaż organów w kościele przeprowadził Andrzej Sietnicki. Pierwotnie instrument posiadał 24 głosy, wolno stojący kontuar, a także pneumatyczną trakturę rejestrów oraz mechaniczno-pneumatyczną trakturę gry działającą w oparciu o dźwignię Barkera. Organy były remontowane w 1954 roku oraz w latach: 1977-1978. Kolejny remont, połączony z częściową modernizacją, miał miejsce w latach: 1986-1987, kiedy to wymieniono dotychczasową trakturę gry na system w pełni pneumatyczny. Ponadto zdemontowano wówczas szafę ekspresyjną oraz usunięto dźwignię Crescenda i urządzenie Tremolo. Zaniechano jednak poważniejszych prac przy renowacji stołu gry.

W drugiej połowie XX wieku stan organów uległ drastycznemu pogorszeniu. Znaczna liczba piszczałek była uszkodzona i prowizorycznie podklejona papierem. Niemożliwym stało się włączenie lub wyłączenie niektórych rejestrów. Zużyte mieszki wpływały na wadliwe funkcjonowanie traktury. Miechy wymagały ponownego skórowania oraz wymiany elementów zniszczonych przez grzyb. W obliczu tak złego stanu organów podjęto decyzję o ich wyremontowaniu. Prace organmistrzowskie, zakończone w 2009 roku, prowadziła firma Mieczysława Klonowskiego. Remont ten objął następujące działania rewaloryzacyjne:

- przywrócenie oryginalnej, mechaniczno-pneumatycznej traktury gry (z dźwignią Barkera);
- odbudowa zlikwidowanej uprzednio szafy ekspresyjnej;
- zainstalowanie usuniętych urządzeń (Crescenda i Tremola);
- kompleksowe odnowienie całych organów (piszczałek, traktury, wiatrownic, miechów, stołu gry, szafy organowej wraz z prospektem).

Romantyczna dyspozycja instrumentu zachowała się w niezmienionym stanie. Nieoryginalnym elementem organów zdaje się być włącznik głosu Obój 8’. Włącznik ten jest bowiem odsunięty od pozostałych rejestrów, aczkolwiek nawiązuje do nich swoją stylistyką. W jego bezpośrednim sąsiedztwie widnieje ślad po zlikwidowanej, okrągłej tabliczce. Sam głos nie został jeszcze zainstalowany. Swoistą osobliwością instrumentu jest zainstalowany współcześnie gong, uruchamiany przyciskiem znajdującym się na szafie organowej, w pobliżu kontuaru.

Prospekt organowy neogotycki (według projektu Jana Sas-Zubrzyckiego), architektoniczny, jednosekcyjny, pięcioosiowy, płaski. Osadzony na cokole obwiedzionym od góry gzymsowaniem. Wszystkie osie prospektu niemal identycznej szerokości. Najwyższe osie skrajne oraz niższa od nich oś środkowa wysunięte ryzalitowo, flankowane kolumnami o stylizowanych kapitelach. Obniżone osie wewnętrzne z polami piszczałkowymi zamkniętymi motywem trójliścia. W zwieńczeniu skrajnych osi ornamenty maswerkowe zakończone sterczynami z czołgankami i kwiatonami. Oś centralna zwieńczona krzyżem w ażurowym obramowaniu maswerkowym z pełnoplastyczną rzeźbą anioła na szczycie. Dekoracja snycerska wprowadzona w zwieńczeniu oraz w pasach między gzymsami dolnymi w skrajnych osiach. Prospekt utrzymany w kolorze ciemnego drewna. Detal snycerski złocony.

Stół gry wolno stojący. Wiatrownice stożkowe. Cztery miechy pływakowe. Dmuchawa elektryczna.

Skala organów – 2 manuały: C-f³; pedał: C-d¹.

Stół gry

Wnętrze instrumentu

Tabliczka budowniczego