Kraków

Kościół Najśw. Serca Pana Jezusa (SS. Miłosierdzia Św. Wincentego a Paulo – Szarytek)

prospekt

Neoromański kościół SS. Szarytek wzniesiony został w 1871 roku według projektu Filipa Pokutyńskiego. Świątynia wkomponowana została w rozległe zabudowania zakonne; wejście do niej prowadzi od strony ulicy Warszawskiej, poprzez furtę klasztorną. Wewnątrz kościoła, w lewym ramieniu transeptu (nawy poprzecznej) mieszczą się niewielkie organy zbudowane przez warszawski zakład Biernackich, datowane w Katalogu Zabytków Sztuki w Polsce na początek XX stulecia. Pierwotnie instrument ten znajdował się w kaplicy XX. Misjonarzy na Olczy w Zakopanem. O dalszej jego historii informuje tabliczka umieszczona na lewej bocznej ściance stołu gry:

Organy zostały ofiarowane przez Przew. Ks. Jana Kowalika w 1988 r.
Dług wdzięczności spłacajmy modlitwą
Siostry Miłosierdzia

Wewnątrz kontuaru, po lewej stronie klawiatury manuału II umieszczono natomiast inną tabliczkę – podającą nazwiska organmistrzów, którzy przyczynili się do translokacji organów. Inskrypcja ta zawiera również rok, w którym instrument został zainstalowany na obecnym miejscu.

Albert Kunz – Lech Skoczylas Kraków A.D. 1988

Przy instalacji obiektu pracował także Zbigniew Indyk. Omawiane organy zostały ulokowane wewnątrz kościoła w nader interesujący sposób, podyktowany poszukiwaniami miejsca o możliwie najkorzystniejszych warunkach akustycznych. Na poziomie posadzki usytuowano wolnostojący kontuar (organista siedzi zwrócony twarzą w kierunku przeciwległego ramienia transeptu, z dobrym widokiem zarówno na prezbiterium, jak i nawę główną). Za plecami grającego znajduje się szafa organowa, umieszczona na podwyższeniu, którego trzy rogi mieszczą się w obrębie ścian kościoła, natomiast czwarty (wypadający za kontuarem) podparty został pojedynczym filarem. Warto nadmienić, iż w przestrzeni pod szafą organową stoi cenny, zabytkowy konfesjonał z 1871 roku, a więc dokładnie z czasów budowy świątyni, ozdobiony bogatą ornamentyką.

Prospekt organowy – utrzymany w skromnej, neoromańskiej szacie dekoracyjnej – reprezentuje model architektoniczny. Jego cokół ożywiony został ciągiem półkolistych arkadek, natomiast w zwieńczeniu znalazły się elementy oparte na motywach średniowiecznych sterczyn. Piszczałki frontowe eksponowane są w całości (obudowa nie przesłania nawet ich górnych labiów, lecz biegnie nieco wyżej). Układ piszczałek w prospekcie jest następujący: w członie centralnym – w kształcie litery V; w bocznych aneksach – horyzontalny.

W wolnostojącym kontuarze włączniki rejestrów umieszczone zostały w jednym rzędzie nad klawiaturą manuału II. Pogrupowane są one w sposób następujący: pedał (2 głosy, 2 połączenia, 3 rezerwy); manuał I (4 głosy, 3 połączenia, 2 rezerwy); manuał II (3 głosy, 1 połączenie, 2 rezerwy). Klawisze diatoniczne w manuałach wykonane są z drewna pokrytego plastikiem, natomiast klawisze chromatyczne – z drewna malowanego i lakierowanego. Obecna klawiatura pedałowa o układzie prostym została zamontowana przez Lecha Skoczylasa w miejsce oryginalnej, która była już mocno zniszczona.

Pneumatyczna traktura gry i rejestrów współpracuje z podwójną wiatrownicą stożkową, poniżej której znajduje się miech pływakowy, obsługiwany przez dmuchawę elektryczną firmy Laukhoff. Ciśnienie powietrza jest wyjątkowo niskie, jak na organy pneumatyczne – wynosi ono około 60mm/Ws. Ostatniego przeglądu w 2005 roku dokonał Lech Skoczylas. Ten sam organmistrz ma w planie dokonać przebudowy instrumentu. Aktualnie jest on w dobrym stanie technicznym. Nieczynny jest głos Cello 8’ w pedale i Bachflet 4' w drugim manuale.
Skala klawiatur – manuały: C-a³; pedał: C-f¹.

stół gry

widok ogólny instrumentu