»English   »Mapa serwisu   »Kontakt
organy.art.pl » Słownik »

Słownik terminów organowych

A   B   C   D   E   F   G   H   I   K   L   Ł   M   N   O   P   Q   R   S   T   U   V   W   Z   Ż
Szukaj terminu
    
- zdjęcie   - dźwięk w formacie mp3

T
Tama
zobacz: Przegroda, Tama, Przegródka, Kancela
Tercja, Terz, Tierce   
Nazwa głosu alikwotowego, brzmiącego unisono z jednym z tercjowych alikwotów głosu podstawowego. Występuje w wersji 6 2/5', 3 1/5' oraz 1 3/5'.
Tercjan, Tertian
Organowy głos złożony dwuchórowy 1 3/5' + 1 1/3'. Chóry brzmią w odległości tercji małej, stąd nazwa.Jest to głos przeznaczony do zestawów solowych, rzadziej do użycia w pleno.
Tertian
zobacz: Tercjan, Tertian
Terz
zobacz: Tercja, Terz, Tierce
Tibia silvestris
zobacz: Waldflet, Waldfloete, Flet leśny, Tibia silvestris
Tierce
zobacz: Tercja, Terz, Tierce
Tolkan
zobacz: Dolkan, Tolkan
Traktura      
Mechanizm przenoszący ruch klawisza na wentyle otwierające dopływ powietrza do poszczególnych piszczałek.
Trawersflet, Flauto Traverso, Flute octaviante, Octavflöte, Flet harmoniczny, Flautino   
Posiada piszczałki otwarte o wąskiej menzurze, budowane głównie z cyny lub cynku, a w dolnych partiach z drewna. Swoją charakterystyczną, delikatną, jasną barwę, zbliżoną do fletu orkiestrowego uzyskuje tylko w górnym rejestrze, dlatego dopiero od piszczałek 2' spotyka się jego właściwą budowę. Polega ona na niskim podcięciu oraz podwójnej długości piszczałki z jedną lub dwoma dziurkami po przeciwnych stronach w połowie długości korpusu. Dzięki temu dźwięk wydobywa się poprzez oktawowe przedęcie, w oparciu o drugi ton harmoniczny. W organach spotykany zwykle w II lub III manuale jako 4' lub 2', rzadko 8' - wówczas na ogół pierwsza oktawa jest kryta.
Trąbka niedźwiedzia
zobacz: Barpfeipfe, Trąbka niedźwiedzia, Niedźwiedź
Trąbka, Trompet, Trompette            
Najważniejszy głos językowy w organach, typu kryjącego, posiada rezonatory w kształcie lejkowym. Trąbka budowana jest w wersjach oktawowych od 32' do 2', wyjątkowo w wersji 5 1/3'. Istnieje odmiana trąbki umieszczona w prospekcie z rezonatorami skierowanymi poziomo, nazywana trąbką hiszpańską lub horyzontalną.
Tremolo, Tremulant      

Urządzenie służace do rytmicznego zakłócania ciśnienia powietrza dopływającego do wiatrownicy, w efekcie powodujące falowanie dźwięku.
Is dcwatches.me safe

Tremulant
zobacz: Tremolo, Tremulant
Trompet
zobacz: Trąbka, Trompet, Trompette
Trompette
zobacz: Trąbka, Trompet, Trompette
Tuba
zobacz: Roztrąb, Rezonator, Tuba
Tutti   
(z włoskiego: wszystkie głosy w chórze, w orkiestrze: wszystkie instrumenty) Włączenie (często przy pomocy specjalnego registra) wszystkich głosów organów. Dla uniknięcia niekorzystnych efektów brzmieniowych z tutii zwykle eliminuje się głosy wykorzystujące efekt dudnień akustycznych (vox coelestis, unda maris itp.).
[JRz]
Tympan, Bęben
Urządzenie stosowane w polskich organach od XVII do XIX wieku. Tympan składał się z dwóch lub więcej piszczałek umieszczonych w osobnym miejscu. Piszczałki były duże, nastrojone w sekundach. Występujące dudnienia akustyczne miały naśladować uderzenia w bęben. Taki efekt stosowano podczas Mszy podczas Podniesienia. Dr W. Łyjak napisał onegdaj w jednym z licznych swych artykułów wzmiankę: Tympan bywał również zwany Bąkiem. Podczas Podniesienia organista puszczał Bąka. Szczególny rodzaj tympanu: wielki bęben uderzany pałkami poruszanymi mechanizmem pneumatycznym umieściła firma Biernacki w organach kaplicy jasnogórskiej (instrument ten został rozebrany podczas budowy obecnych organów pochodzących z firmy Braci Kamińskich).
[JRz]