»English   »Mapa serwisu   »Kontakt
organy.art.pl » Słownik »

Słownik terminów organowych

A   B   C   D   E   F   G   H   I   K   L   Ł   M   N   O   P   Q   R   S   T   U   V   W   Z   Ż
Szukaj terminu
    
- zdjęcie   - dźwięk w formacie mp3

M
Major, Minor
Określenie stosowane w sytuacji, gdy w tej samej sekcji istnieją dwa głosy o identycznej lub bardzo zblizonej budowie, lecz o różnych stopażach (np. Flet major 8' i Flet minor 4').
Manual
zobacz: Manuał, Manual
Manuał, Manual   
(łac. manus - ręka) Jedna z klawiatur ręcznych w organach. W zależności od rozmiaru instrumentu może wystepować jeden lub kilka manuałów.
Manubria, Cięgła rejestrowe, Klucze rejestrowe, Klucze sprzęgające, Włączniki rejestrów, Cugi      

Dźwignie służące do włączania lub wyłączania poszczególnych głosów lub połączeń w organach

Maszyna pneumatyczna
zobacz: Dźwignia Barkera, Dźwignia pneumatyczna, Maszyna pneumatyczna
Menzura

Właściwość korpusu piszczałki mająca decydujący obok intonacji wpływ na charakterystykę brzmienia poszczególnego głosu. Najogólniej rzecz ujmując chodzi średnicę korpusu piszczałki. Opracowując projekt menzuracji poszczególnego głosu bierze się pod uwagę wzajemny stosunek menzur piszczałek tego samego głosu. W miksturach istotne są ponadto stosunki menzur piszczałek przypisanych do poszczególnego klawisza. W wypadku głosów konicznych (piszczałki zwężające się ku górze) szczegółowo opracowuje się profil takiego kształtu - piszczałki najsilniej zwężone budowane są w głosach smyczkujących. Bywają też lekko koniczne pryncypały i flety, co nadaje im nieco jaśniejsze brzmienie w stosunku do podobnych piszczałek cylindrycznych (o stałym przekroju wzdłuż całego korpusu).
[JRz]
fausses montres parfaites en vente chaude

acheter répliques ballon blanc de cartier à vendre

Miech   
Urządzenie wyrównujące ciśnienie powietrza w organach. W dawnych organach urządzenie wytwarzające sprężone powietrze. Szerzej w dziale Budowa organów.
Mikstura, Mixtura, Mixtur, Fourniture, Harmonia aeteria      

ogólna nazwa głosów złożonych, czyli wielorzędowych (wielochórowych) - ich funkcjonowanie polega na tym, że każdemu klawiszowi przypisana jest nie jedna a kilka piszczałek rozbrzmiewających jednocześnie. Stopaż mikstur jest określany umownie (poszczególni organmistrzowie stosują różne zasady) i pozwala się jedynie zorientować w charakterze ich brzmienia. Mikstury można podzielić najogólniej na dwie podstawowe grupy: z repetycją i bez repetycji. Do repetujących należą:

  • głos określany ogólnie: Mixtura - złożony z głosów pryncypałowych (b. rzadko fletowych - co zaznaczone jest wówczas w nazwie) strojonych w oktawach i kwintach (rzadziej z tercją). Budowany w wielkościach od trzech do kilkunastu chórów. Mikstury instrumentów barokowych występują zwykle w stopażu 1 1/3' lub 1', rzadziej 2'. Mają zwykle jasne, przejrzyste i zwarte brzmienie - klasycznym przykładem jest francuska mikstura zwana Fourniture. Mikstury instrumentów romantycznych są ciemniejsze i masywniejsze w brzmieniu - zwykle w stopażu: 2', 2 2/3', a nawet 4'. Takim właśnie stopażem odznaczają się też mikstury budowane w sekcji pedałowej.
  • Fourniture - francuska mikstura typu barokowego
  • Harmonia aeteria - zwykle 3-chórowa mikstura 2 2/3' delikatnie intonowana - budowana w sekcjach żaluzjowych instrumentów romantycznych
  • Scharff (zwany też akutą - Acuta) - mikstura jaśniejsza, przejrzystsza w brzmieniu, zwykle w stopażu 1' - budowana najczęściej w pozytywie
  • Cymbel, Zimbel - najwyższa z mikstur pod względem stopażu - budowana w wielkościach 1', 2/3', itd. - nawet 1/6' - z częstą repetycją - szczegółowy opis w oddzielnym haśle.

Mikstury nierepetujące budowane są zwykle jako głosy solowe, a w mniejszych instrumentach rekompensujące swym brzmieniem brak głosów językowych - ową właściwość zyskują dzięki obecności chóru strojonego w tercji. Należą do nich następujące głosy (opisane w odzielnych hasłach): Cornett, Cornettino, Sesquialtera, Tercjan, Basszink, itp. Szczególnym przykładem mikstury nierepetującej (zbliżonej charakterem brzmienia do Harmonia aeteria) jest Progresja.
[JRz]

Minor
zobacz: Major, Minor
Mixtur
zobacz: Mikstura, Mixtura, Mixtur, Fourniture, Harmonia aeteria
Mixtura
zobacz: Mikstura, Mixtura, Mixtur, Fourniture, Harmonia aeteria
Montre
zobacz: Pryncypał, Prinzipal, Montre, Diapason
Mundsztuk
zobacz: Noga, Noga piszczałki, Stopa, Mundsztuk