»English   »Mapa serwisu   »Kontakt
organy.art.pl » Słownik »

Słownik terminów organowych

A   B   C   D   E   F   G   H   I   K   L   Ł   M   N   O   P   Q   R   S   T   U   V   W   Z   Ż
Szukaj terminu
    
- zdjęcie   - dźwięk w formacie mp3
Mikstura, Mixtura, Mixtur, Fourniture, Harmonia aeteria      

ogólna nazwa głosów złożonych, czyli wielorzędowych (wielochórowych) - ich funkcjonowanie polega na tym, że każdemu klawiszowi przypisana jest nie jedna a kilka piszczałek rozbrzmiewających jednocześnie. Stopaż mikstur jest określany umownie (poszczególni organmistrzowie stosują różne zasady) i pozwala się jedynie zorientować w charakterze ich brzmienia. Mikstury można podzielić najogólniej na dwie podstawowe grupy: z repetycją i bez repetycji. Do repetujących należą:

  • głos określany ogólnie: Mixtura - złożony z głosów pryncypałowych (b. rzadko fletowych - co zaznaczone jest wówczas w nazwie) strojonych w oktawach i kwintach (rzadziej z tercją). Budowany w wielkościach od trzech do kilkunastu chórów. Mikstury instrumentów barokowych występują zwykle w stopażu 1 1/3' lub 1', rzadziej 2'. Mają zwykle jasne, przejrzyste i zwarte brzmienie - klasycznym przykładem jest francuska mikstura zwana Fourniture. Mikstury instrumentów romantycznych są ciemniejsze i masywniejsze w brzmieniu - zwykle w stopażu: 2', 2 2/3', a nawet 4'. Takim właśnie stopażem odznaczają się też mikstury budowane w sekcji pedałowej.
  • Fourniture - francuska mikstura typu barokowego
  • Harmonia aeteria - zwykle 3-chórowa mikstura 2 2/3' delikatnie intonowana - budowana w sekcjach żaluzjowych instrumentów romantycznych
  • Scharff (zwany też akutą - Acuta) - mikstura jaśniejsza, przejrzystsza w brzmieniu, zwykle w stopażu 1' - budowana najczęściej w pozytywie
  • Cymbel, Zimbel - najwyższa z mikstur pod względem stopażu - budowana w wielkościach 1', 2/3', itd. - nawet 1/6' - z częstą repetycją - szczegółowy opis w oddzielnym haśle.

Mikstury nierepetujące budowane są zwykle jako głosy solowe, a w mniejszych instrumentach rekompensujące swym brzmieniem brak głosów językowych - ową właściwość zyskują dzięki obecności chóru strojonego w tercji. Należą do nich następujące głosy (opisane w odzielnych hasłach): Cornett, Cornettino, Sesquialtera, Tercjan, Basszink, itp. Szczególnym przykładem mikstury nierepetującej (zbliżonej charakterem brzmienia do Harmonia aeteria) jest Progresja.
[JRz]